Enseñanzas: agosto 2010

Leyendo el libro "Veronika decide morir" del famoso escritor Paulo Coelho me encontré con una historia muy peculiar que me llamó mucho la atención y que quisiera compartir con ustedes a través de este medio.

France Prešeren (gran poeta esloveno)a los treinta y cuatro años él había entrado una vez en una iglesia donde había visto a una muchacha adolescente, Julia Primic, de la cual se había enamorado perdidamente. Como los antiguos juglares, empezó a escribirle poemas, con la esperanza de casarse con ella.

Sucede que Julia era hija de una familia de la alta burguesía y, con excepción de aquella visión fortuita dentro de la iglesia, Preseren nunca más consiguió aproximarse a ella. Pero aquel encuentro inspiró sus mejores versos y creó la leyenda en torno a su nombre. En la pequeña plaza central de Ljubljana, la estatua del poeta mantiene sus ojos fijos en una dirección: quien siga su mirada descubrirá, al otro lado de la plaza, un rostro de mujer esculpido en la pared de una de las casas. Era allí donde vivía Julia; Preseren, aún después de muerto, contempla a su amor imposible.

Su obra más famosa, Sonetni Venec (Guirnalda de sonetos), la inspiró su amor infeliz por Julija Primic (germanizado como "Julia Primitz") y la muerte de su amigo íntimo, el poeta Matija Čop (Matthias Tschop). Muchos de los versos de esta obra están llenos de pasiones agria-dulces. Sonetni Venec está escrito en un formato interesante: el último verso de un soneto se convierte en la primera línea del siguiente, lo que convierte los catorce sonetos de la colección en una "guirnalda" entreverada de lirismo emocional: un soneto no puede existir sin lo otro. Los primeros versos de los catorce sonetos forman otro soneto y las primeras letras de estas líneas forman las palabras "Primicovi Julji", "la Julija Primic". Aquí lo podemos notar:

1
Poet tvoj nov Slovencem venec vije,
Iz petnajst sonetov ti tako ga spleta,
da magistrále, pesem trikrat peta,
vseh drugih skupaj veže harmoníje.

Iz njega izvira, vanjga se spet zlije
po vrsti pesem vsacega soneta;
prihodnja v prednje koncu je začeta;
enak je pevec vencu poezije:

Vse misli izvirajo iz ljubezni ene
in kjer ponoči v spanju so zastale,
zbudé se, ko spet zarja noč prežene.

Ti si življenja mojiga magistrále,
glasil se iz njega, ko ne bo več mene,
ran mojih bo spomin in tvoje hvale.

2
Ran mojih bo spomin in tvoje hvale
glasil Slovencem se prihodnje čase,
ko mi na zgodnjem grobu mah porase,
v njem zdanje bodo bolečine spale.

Prevzetne kakor ti dekleta zale,
ko bodo slišale teh pesmi glase,
srcá železne dijale preč opáse,
zvestó ljubezen bodo bolj spoštivale.

Vreména bodo Kranjcem se zjasnile,
jim milše zvezde kakor zdaj sijale,
jim pesmi bolj sloveče se glasile;

vendar te bodo morebiti ostale
med njimi, ker njih poezije mile
iz srca svoje so kalí pognale.

3
Iz srca svoje so kali pognale,
ki bolečin molčati dalj ne more;
enak sem pevcu, ki je Leonóre
pel Estijánke imenitne hvale.

Dasi od ljubezni usta so molčále,
ki mu mračila je mladósti zore,
ki v upu nič imela ni podpore,
skriváj so pesmi jo razodevále.

Željá se ogenj v meni ne poleže,
dasi upa tvoj pogled v srce ne vlije,
strah razžalíti te mi jezik veže.

Bridkóst, ki od nje srcé več ne počije,
odkrivajo njegove skrivne teže
mokrócveteče rožice poezije.

4
Mokrócveteče rožice poezíje
očítajo to, kar se v prsih skriva.
Srcé mi je postalo vrt in njiva,
kjer seje zdaj ljubezen elegíje.

Njih sonce ti si. V oknu domačíje
ne da te najti, luč ti ljubezniva,
v gledišču, na sprehodih sreča kriva,
ne v krajih, kjer plesávk vrsta se vije.

Koliko krátov me po mestu žene
zagledati tebe želja; ne odkrije
se meni obraz lepote zaželene.

V samoti iz oči mi solza lije,
zatórej pesmi, tebi v čast zložene
iz krajev niso, ki v njih sonce sije.

5
Iz krajev niso, ki v njih sonce sije,
kjer tvoje milo se okó ozira,
kjer vsa v pogledu tvojem skrb umira,
vseh bolečin se pozabljívost pije;

kjer se veselje po obrazu zlije,
kjer mine jeza nótranjiga prepira,
kjer petje iz polnega srca izvira,
zbude se v srcu sladke harmoníje.

Kjer porošeno od ljubezni čiste,
kalí, kar žlahtnega je, žene zale,
ko, ki budí dih pomladánski liste,

od tamkaj niso pesmi tvoje hvale,
pomladi srečne, blagodarne tiste
cel čas so blagih sápic pogrešivále.

6
Cel čas so blagih sapic pogrešivále,
od tebe, drage deklice prevzetne,
prinesle niso bóžicam prijetne,
ki bi bila jih oživíla, hvale.

Bilé so v strahu, da boš ti, da zale
Slovenke, nemško govoriti umetne,
jih boste, ker s Parnása so očetne
dežele, morebiti zaničivale.

Kaméne naše, zapuščene božice,
samíce so pozábljene žalivale,
le tujke so častile Kranjcev množice.

Cvetlice naše poezije stale
do zdaj so vrh snežnikov redke rožice,
obdájale so utrjene jih skale.

7
Obdajale so utrjene jih skale,
ko nekdaj Orfejevih strun glasóve,
ki so jim ljudstva Trácije surove
krog Hema, Ródope bilé se vdale.

Da bi nebesa milost nam skazale!
Otájat Krajna našega sinóve,
njih in Slovencev vseh okrog rodove,
z domáčimi pésmami Orfeja poslale!

Da bi nam srca vnel za čast dežele,
med nami potolažil razprtíje
in spet zedínil rod Slovenščine cele!

Da bi od sladkote njega poezije
potihnil ves prepir, bilé vesele
viharjev jeznih mrzle domačije!

8
Vihárjev jeznih mrzle domačije
bilé pokrájine naše so, kar, Samo,
tvoj duh je zginil, kar nad tvojo jamo,
pozabljeno od vnukov, veter brije.

Oblóžile očetov razprtíje
s Pipínovim so jarmom sužno ramo;
od tod samo krvavi punt poznamo,
boj Vítovca in ropanje Turčíje.

Minúli sreče so in slave časi,
ker vredne dela niso jih budile,
omolknili so pesmi sladki glasi.

Kar niso jih zatrle časov sile,
kar raste rož na mladem nam Parnasi,
izdíhljaji, solzé so jih redíle.

9
Izdíhljaji, solzé so jih redíle
s Parnása mojiga rožice pričijóče:
solzé iz ljubezni so do tebe vroče,
iz domovínske so ljubezni lile.

Skeleče misli, da Slovenec mile
ne ljubi matere, vanj upajoče,
da tebe záme vneti ni mogoče,
z bridkostjo so srcé mi napolníle.

Željé rodile so prehrepenéče,
da s tvojim moje bi ime slovelo,
domače pesmi milo se glaseče;

željé, da zbudil bi Slovenščino celo,
da bi vrnili k nam se časi sreče,
jim moč so dale rasti neveselo.

10
Jim moč so dale rasti neveselo,
ko zgodnja roža raste, zapeljána
od mladiga sonca kopnega svečána,
aki nekaj dni se smeja ji veselo;

ali nagne žalostno glavíco velo,
megla ki od burje prileti prignana
in pade iz nebes strupena slana,
pokrije sneg goré in polje celo.

Sijálo sonce je podobe zale,
pogleda tvojiga pil sem žarke mile,
ljubezni so cvetlice kal pognale.

Nad žarki sonca so se te zmotile,
na mrazu zapuščene so ostale,
ur temnih so zatírale jih sile.

11
Ur temnih so zatirale jih sile
vse pevca dni, ki té ti pesmi poje;
obup, življenja gnus začela boje,
Erínije vse so se ga polastíle.

Ko v veži je Orést Diáne mile
zadóbil spet bil zdravje duše svoje,
taki bi bilé se od ljubezni tvoje
umirile prsi, lica se zjasníle.

Zbežále so te sanje kratkočasne,
biló blisk nagel upanje je celo,
ki le temnejšo noč stori, ko ugasne.

Od tod ni več srcé biló veselo;
kakó bilé bi poezije jasne!
Lej, torej je bledó njih cvetje velo!

12
Lej, torej je bledó njih cvetje velo
in redke so in slabe, nebogljene,
v zidéh taki podrtíje zapuščene
rasejo včasih rože neveselo,

ki jim kropiv krdelo rejo vzelo
in kar nežláhtnih zélišč kal tam žene;
ali aki v gredice vrta jih zelene
kdo presadi, cvetejo koj veselo.

Taki blizu mojiga bi srcá kraljice,
bi blizu tebe, sonca njih, dobile
moč kvišku rasti poezij cvetlice;

aki hočeš, da bi zaljši cvet rodile,
veselo vele vzdignile glavice,
jim iz oči ti pošlji žarke mile!

13
Jim iz oči ti pošlji žarke mile,
mi gledati daj lic svetlobo zorno!
Le nji teme kraljestvo je pokorno,
samo njo bógajo viharjev sile.

Skrbí verige bodo odstopíle,
odpadlo bo železje njih okorno,
s preblago tvojo pomočjo podporno
vse njih se rane bodo zacelíle.

Zjasnílo se mi bo spet mračno líce,
spet upanje bo v srcu zelenelo
in ústom dalo sladke govoríce;

na novo bo srcé spet oživelo,
v njem rasle jasnih poezíj cvetlice
in gnale bodo nov cvet bolj veselo.

14
In gnale bodo nov cvet bolj veselo,
ko rože, kadar mine zima huda
in spet pomlad razklada svoja čuda,
razsipa po drevesih cvetje belo.

In toplo sonce vabi ven čebelo,
pastir rumene zarje ne zamúda,
v grmovju slavček poje spet brez truda,
veselje preleti naturo celo.

O, vem, da niso vredne take sreče,
od straha, da nadležne poezije
bi ne bilé ti, mi srce trepeče.

Naj pesmi milost tvoja vsaj obsije,
ki iz njih, hladiti rane si skeleče,
poet tvoj nov Slovencem venec vije.

Magistral

Poet tvoj nov Slovencem venec vije,
Ran mojih bo spomin in tvoje hvale,
Iz srca svoje so kali pognale
Mokrócveteče rožice poezíje.

Iz krajev niso, ki v njih sonce sije;
Cel čas so blagih sapic pogrešivále,
Obdájale so vtrjene jih skale,
Viharjev jeznih mrzle domačije.

Izdíhljaji, solzé so jih redíle,
Jim moč so dale rasti neveselo,
Ur temnih so zatirale jih sile.

Lej, torej je bledo njih cvetje velo!
Jim iz oči ti pošlji žarke mile
In gnale bodo nov cvet bolj veselo.

PD: Lamento no poder mostrarle el soneto traducido, pero fue que no lo encontré.

El día de ayer fue un día devastador para mí, y fue que me di cuenta que en este mundo soy una escoria, me he convertido en basura humana, me he convertido en ese demonio en el que tanto temí convertirme...

Estar molesto es malo, estarlo con un amigo muy malo, pero estarlo con uno mismo es una de las peores sensaciones que se pueden tener.

Y fue que al perderte perdí el sentido de la vida, ya no tengo por que seguir viviendo... Ahora soy parte del montón, uno más que vive sin sentido alguno, ahora compartimos el mismo destino: somos dos almas perdidas en el firmamento, vagando sin rumbo alguno.

Sé que te falle, y ese ha sido mi error más grande, pues siempre prometí dar lo mejor de mi y mas sin embargo tan solo te di la espalda, alejándome de ti y volviéndote a dejar sola, sola en este mundo tan cruel, sola y hundida en el sufrimiento eterno, sola y sin esperanzas...

Cansado estoy de estrellarme contra la pared, aunque sé que eso no resolverá nada, pero es que es difícil intentar algo cuando cada centímetro de tu ser me odia, me odia y quiere verme muerto... Te alejas para no sufrir más, y no te culpo, pues tu amistad no merezco, ni tu nombre mencionar debo y aunque totalmente arrepentido yo esté, nada lograré, perdonar no esta entre tus opciones, el olvido es tu única salida... Pero hasta yo quisiera olvidar... Olvidar que te fallé, que prometí cosas que nunca cumplí, que te prometí ver el cielo, mas sin embargo te dejé en un infierno...

Ya no soy el mismo, y no eres la misma por mi culpa. Te maté poco a poco y ni cuenta me di. Confiaste en mí y te defraudé. Eres especial para mí, pero esas palabras tan solo te causan nauseas y aumentan tu odio, y comprendo, pues, qué sentido tienen las palabras cuando vienen de un cuerpo sin alma? tengo vida, pero no existo, mi ser se fue a otro lado, cruzó la barrera y ahora camina moribundo, en un edén de tristezas, en un lugar donde los ojos no paran de llorar, donde la tristeza siempre está apoderada de tu cuerpo y donde el dolor es eterno... Y qué es lo peor? Que tú estas sufriendo más que yo y por culpa mía...

De nada sirve culparme de todo, pues nada lograré con eso, pero mi corazón no soportó fallaste y ahora late en otro universo.

Créeme que si pudiera volver al pasado por una sola ocasión, lo haría, y en esta ocasión no te fallaría, así todo diferente sería, y tu sonrisa jamás se iría...

Quererte mas no puedo, ya perdí ese derecho, pero mi corazón aun me grita desde lejos:"una oportunidad es lo que quiero"...

Ódiame y bórrame de tu memoria por siempre, no tienes por qué recordar a este pobre tonto que tanto dolor te esta haciendo pasar... Ódiame y mi nombre no digas jamás, pues cabe la posibilidad de que me recuerdes. Ódiame y vuelve a odiarme si el odio y la ira logran sacarte de ese estado del cual este ser sin alma es el autor...